Việt vị là gì? Đây là một khái niệm mà nhiều người hâm mộ bóng đá còn mơ hồ, đặc biệt là khi những bàn thắng đẹp được ghi nhưng trọng tài lại từ chối công nhận. Đây là một lỗi phổ biến và cơ bản trong các trận đấu, nhưng có thể gây khó hiểu cho người mới bắt đầu. Để giúp bạn hiểu rõ hơn, chúng tôi sẽ giải thích chi tiết về luật việt vị trong bài viết này.
Việt vị là gì?
Theo 23win com, từ “offside” (Việt vị) bắt nguồn từ tiếng Hán-Việt, trong đó “viet” nghĩa là “chuyền” và “vi” nghĩa là “đặt”, “vị trí” hoặc “vị trí”. Trong bóng đá, “offside” tương đương với “hors-jeu” trong tiếng Pháp. Việt vị xảy ra khi một cầu thủ nhận bóng và tấn công ở phần sân đối phương mà không có ít nhất hai cầu thủ của đội đối phương đứng giữa họ và khung thành, bao gồm cả thủ môn.
Theo quy định của FIFA, lỗi việt vị được xác định khi một cầu thủ nhận bóng ở phần sân đối phương, không có cầu thủ nào khác chắn giữa anh ta và thủ môn. Trong trường hợp việt vị, trọng tài biên sẽ giơ cờ và trọng tài chính sẽ thổi còi dừng trận đấu.
Tầm quan trọng của luật việt vị
Theo tham khảo từ những người tham gia đăng ký 23Win, luật việt vị đóng vai trò quan trọng trong việc xác định trò chơi và đảm bảo tính công bằng:
- Ngăn chặn hành vi phạm lỗi: Nếu không có luật việt vị, các cầu thủ tấn công có thể đứng gần khung thành đối phương và chờ bóng, phá hủy bản chất chiến thuật của trò chơi.
- Khuyến khích chiến thuật: Luật việt vị buộc các đội phải phối hợp nhịp nhàng, di chuyển thông minh và tận dụng khoảng trống. Các chiến thuật như “bẫy việt vị” (khi các hậu vệ đồng loạt di chuyển lên cao để bẫy tiền đạo đối phương) trở thành vũ khí quan trọng.
- Tăng thêm kịch tính: Các tình huống việt vị, đặc biệt là khi được VAR kiểm tra, thường tạo ra những khoảnh khắc căng thẳng, làm tăng thêm sự hấp dẫn của trận đấu.
- Tác động đến kết quả: Một quyết định việt vị, tốt hay xấu, có thể thay đổi kết quả của trận đấu, ví dụ như không công nhận bàn thắng hoặc bỏ lỡ cơ hội ghi bàn.
Luật việt vị xuất hiện khi nào?
Được giới thiệu lần đầu tiên vào năm 1948 như một phần của Luật Cambridge, luật việt vị hiện được phân loại là Luật XI trong Luật Bóng đá của FIFA. Mục đích chính của nó là ngăn chặn các cầu thủ tấn công chờ bóng khi chỉ có thủ môn hoặc hậu vệ cuối cùng của đội đối phương đứng giữa họ và khung thành.
Tất nhiên, luật việt vị nhằm mục đích đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong thể thao. Nó cũng khuyến khích sự phát triển của các chiến thuật và phong cách chơi đa dạng và sáng tạo hơn. Tuy nhiên, trên thực tế, ngay cả những người hâm mộ lâu năm đôi khi cũng thấy luật việt vị khó hiểu và không chính xác trong một số tình huống.
FIFA đã ban hành luật việt vị mới vào năm 2013, được thiết kế để quy định này chính xác và công bằng hơn. Cầu thủ vẫn được phép chặn bóng khi đối phương trả bóng. Tuy nhiên, họ sẽ không được phép can thiệp để thay đổi hướng bóng khi nhận bóng từ đối phương. Hơn nữa, nếu một cầu thủ đã việt vị mà vẫn cố gắng chặn bóng từ hậu vệ đối phương, họ sẽ bị trọng tài thổi phạt.
Cách áp dụng luật việt vị
Luật việt vị được áp dụng bởi trọng tài chính và các trợ lý trọng tài (trọng tài chạm bóng), những người quan sát vị trí của các cầu thủ tại thời điểm chuyền bóng. Một số điểm cần lưu ý:
- Thời điểm quyết định: Vị trí việt vị được xác định khi bóng được chuyền, không phải khi cầu thủ nhận bóng.
- Công nghệ hỗ trợ: Từ năm 2018, công nghệ VAR (Trọng tài hỗ trợ video) đã được sử dụng tại các giải đấu lớn như Ngoại hạng Anh, La Liga và World Cup để kiểm tra các tình huống việt vị gây tranh cãi. VAR sử dụng hình ảnh chuyển động chậm và hình vẽ đường thẳng để xác định vị trí chính xác của cầu thủ.
- Tình huống phức tạp: Đôi khi rất khó xác định lỗi việt vị, đặc biệt là khi một cầu thủ chỉ cách hậu vệ vài cm hoặc khi nhiều cầu thủ di chuyển cùng lúc.
Ví dụ, trong trận chung kết World Cup 2022 giữa Argentina và Pháp, một số tình huống việt vị liên quan đến Lionel Messi và Kylian Mbappé đã được VAR kiểm tra kỹ lưỡng, làm dấy lên cuộc tranh luận sôi nổi trên X về tính chính xác trong quyết định của trọng tài.
Những trường hợp việt vị và không việt vị trong bóng đá
Khái niệm việt vị đã được giải thích chi tiết ở trên. Tuy nhiên, đây vẫn là một khái niệm mới và khá khó hiểu đối với những người mới bắt đầu chơi bóng đá. Dưới đây, bạn sẽ tìm thấy phân tích cụ thể về một số trường hợp việt vị, cho dù có vi phạm hay không.
Trường hợp việt vị
Một cầu thủ bị coi là việt vị nếu tình huống đó đáp ứng cả ba điều kiện sau:
- Các cầu thủ đứng ở nửa sân đối phương.
- Các cầu thủ tham gia vào tình huống bóng, chẳng hạn như nhận bóng, chặn bóng, v.v.
- Có ít hơn hai cầu thủ của đội đối phương ở giữa cầu thủ này và đường biên cuối sân của đội đối phương.
Điều quan trọng cần lưu ý là một cầu thủ ở vị trí việt vị nhưng không chủ động tham gia vào trận đấu sẽ không bị coi là phạm lỗi. Một cầu thủ chỉ bị phạt việt vị nếu họ chạm bóng, nhận bóng hoặc nhận bóng, theo quyết định của trọng tài. Tuy nhiên, tốc độ trận đấu có thể khiến trọng tài bỏ qua điều này và phải nhờ đến VAR.
Những tình huống không dẫn đến việt vị
Theo luật, một cầu thủ không bị coi là việt vị nếu anh ta ở phần sân nhà, hoặc nếu anh ta ở phần sân đối phương, ở cùng độ cao hoặc khoảng cách so với cầu môn của hậu vệ đối phương cuối cùng. Hơn nữa, một cầu thủ ở vị trí việt vị nhưng không tham gia vào tình huống đó sẽ không bị coi là phạm lỗi. Tuy nhiên, có ba trường hợp đặc biệt mà một cầu thủ ở vị trí việt vị nhưng tham gia vào tình huống đó sẽ không bị coi là phạm lỗi, bao gồm:
- Khi nhận bóng sau khi ném biên.
- Khi nhận bóng ở đầu trận đấu.
- Khi nhận bóng từ quả phạt góc.
Làm thế nào để thoát khỏi thế việt vị?
Nếu bạn đã theo dõi bóng đá lâu năm, chắc hẳn bạn đã chứng kiến rất nhiều tình huống việt vị. Đối với các cầu thủ chuyên nghiệp, tình huống việt vị rất phổ biến. Để tránh bẫy việt vị, các tiền đạo thường áp sát hàng phòng ngự đối phương và chỉ tăng tốc khi đồng đội chuyền bóng, từ đó tận dụng cơ hội ghi bàn. Hạn chế tình huống việt vị giờ đây là một kỹ năng cơ bản mà mọi cầu thủ đều phải thành thạo, đòi hỏi tốc độ và sự nhanh nhẹn.
Cách dễ nhất để tránh việt vị là cầu thủ tấn công đứng trước các hậu vệ đối phương khi chuyền bóng. Khi đồng đội chuyền bóng, các cầu thủ tấn công và tiền vệ tấn công phải tăng tốc nhanh chóng để vượt qua các hậu vệ đối phương và đối mặt với thủ môn, tạo cơ hội ghi bàn.
Thách thức của luật việt vị
Luật việt vị là một trong những luật gây tranh cãi nhất trong bóng đá:
- Độ phức tạp : Người hâm mộ và thậm chí cả cầu thủ đôi khi thấy tình huống việt vị khó hiểu, đặc biệt là khi chỉ có một bộ phận cơ thể (như vai, đầu) bị coi là việt vị.
- Tình huống milimet : Công nghệ VAR và SAOT đôi khi xác định việt vị quá chính xác, dẫn đến những tranh cãi về tính công bằng, chẳng hạn như bàn thắng không được công nhận của Romelu Lukaku tại World Cup 2022.
- Áp lực lên trọng tài : Trọng tài biên và trọng tài chính phải đưa ra quyết định nhanh chóng, trong khi VAR đôi khi mất nhiều thời gian để xem xét.
Để giải quyết vấn đề này, FIFA đang thử nghiệm các phiên bản mới của luật việt vị, bao gồm cho phép “mức độ khoan dung” để giảm các tình huống việt vị gần như không đáng kể, dự kiến sẽ được áp dụng từ năm 2026.
Trong bài viết trên, chúng tôi đã trình bày chi tiết khái niệm việt vị là gì và cập nhật các luật mới, giúp bạn nhanh chóng cập nhật. Như đã giải thích, việt vị được áp dụng trong luật bóng đá nhằm tăng tính công bằng và kịch tính trong các trận đấu. Chúng tôi hy vọng những chia sẻ đầy tâm huyết này sẽ giúp bạn tận hưởng trọn vẹn môn thể thao độc đáo này và ghi nhớ nó.
